ฮือฮา…กันไม่เลิกทีเดียว!! เมื่อพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ผู้บัญชาการทหารบก ในฐานะหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ หรือ คสช. ได้สั่งการเมื่อวันที่ 17 มิ.ย. ที่ผ่านมา ให้จัดตั้งคณะกรรมการเพื่อเข้าไปสางปัญหาราคาลอตเตอรี่ในทุกขั้นตอน เพื่อให้ประชาชนหรือเซียนหวยสามารถซื้อได้ในราคาที่ใบละ 40 บาท หรือคู่ละ 80 บาท ตามที่สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลได้กำหนดราคาไว้ เพื่อคืนความสุขให้กับบรรดาเซียนหวยเพื่อให้หาซื้อลอตเตอรี่ได้ในราคาที่เป็นธรรม… แก้ไม่สำเร็จสักครั้ง ต้องยอมรับว่าปัญหา “หวยแพง” เป็นประเด็นที่มีการหยิบยกมาพูดมาหารือกันตลอดเวลา รวมทั้งมีความพยายามกันมาโดยตลอดเพื่อแก้ไขปัญหานี้ให้หมดไป แต่สุดท้าย…ไม่มีใครสามารถแก้ไขปัญหานี้ได้สำเร็จเด็ดขาด ไม่ว่าจะเป็นการขายหวยบนดิน การแบ่งสีแบ่งกลุ่มแบ่งเขตการขาย หรือแม้แต่การพิมพ์ลอตเตอรี่ให้มากขึ้นเพื่อให้กลไกตลาดเป็นตัวกำกับราคา แต่ไม่มีหนทางใดที่ทำให้ราคาลอตเตอรี่อยู่ที่ใบละ 40 บาท ได้สำเร็จ แม้ว่าจะมีเกิดขึ้นบ้างในบางฤดูกาล ในบางเทศกาลโดยเฉพาะในช่วงเปิดเทอม ที่อาจมีให้เห็นว่าบรรดาพ่อค้าแม่ค้าต้องยอมตัดใจขายลอตเตอรี่ในราคา 3 ใบ 100 บาท แต่เหตุการณ์เช่นนี้จะเกิดขึ้นก็นาน ๆ ครั้งเท่านั้น สารพัดเหตุทำหวยแพง ต้นเหตุของปัญหาหวยแพง…มีมากมายสารพัด แต่ที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงความจริงได้ก็คือ “นักการเมืองและผู้มีอิทธิพล” ที่เข้ามาเกี่ยวข้องในหลากหลายรูปแบบ โดยเฉพาะการแลกกับการเป็นเจ้าของโควตาลอตเตอรี่ ขุมทรัพย์ใหญ่มหาศาล ที่ใคร ๆ ก็ต้องการจับจอง ขณะเดียวกันยังมีปัญหาในเรื่องของวิธีการกระจายลอตเตอรี่ ที่ไม่ทั่วถึง ทำให้เกิดการผูกขาด และปั่นราคาได้ง่าย เพราะผู้ค้าลอตเตอรี่รายย่อยที่ไม่สามารถเข้าถึงได้โดยตรง มีเพียงผู้ที่ได้รับโควตาที่ได้ผลประโยชน์ไปเต็ม ๆ ที่สำคัญ ขั้นตอนการกระจาย ลอตเตอรี่ไปถึงผู้บริโภคมีลำดับขั้นตอนที่ซับซ้อนจนเกินไป หากไล่พิจารณาทุก ๆ ขั้นตอน ลอตเตอรี่กว่าจะถึงมือประชาชนที่เป็นผู้บริโภคปลายทาง จะพบว่าเกิดการบวกกำไรจากต้นทุนที่ปรับตัวสูงขึ้น จนไม่สามารถควบคุมราคาได้ ด้านผู้แทนจำหน่าย องค์กร สมาคม มูลนิธิ รวมทั้งส่วนราชการ  ที่ได้รับการจัดสรรโควตาแต่กลับไม่ได้ขายลอตเตอรี่เอง กลับนำไปขายต่อให้พ่อค้าคนกลาง เพราะได้ราคาสูงกว่าและลดความเสี่ยงหากขายไม่หมด ทำให้ตัวแทนขายหรือผู้ค้ารายย่อยต้องไปซื้อสลากกับพ่อค้าคนกลางไปจำหน่ายในราคาสูง ฟันกำไรกันเป็นทอด เมื่อพิจารณาราคาลอตเตอรี่ตั้งแต่ต้นทาง จะพบช่วงระยะห่างจากผู้แทนขายลอตเตอรี่ที่ได้รับโควตา ทั้งบุคคลธรรมดาและนิติบุคคล ระหว่างประชาชนที่เป็นผู้บริโภคมือสุดท้ายต้องรับภาระไปเต็ม ๆ โดยมีค่าเฉลี่ยตกอยู่ที่ใบละ 27.20-35.60 บาท ถือเป็นสัดส่วนที่สูงมาก เนื่องจากเกิดการเพิ่มพูนทำกำไรในทุกขั้นตอน เพราะการจำหน่ายในแต่ละงวด ผู้แทนขายลอตเตอรี่บุคคลธรรมดาและนิติบุคคล จะได้รับส่วนลด 7-9% หรือประมาณ 5.60-7.20 บาท จากราคาลอตเตอรี่คู่ละ 80 บาท เหลือเพียง 72.80-74.40 บาทเท่านั้น ก่อนที่จะกระจายไปยังผู้ค้าบนแผงขนาดกลางและขนาดใหญ่ในราคาลอตเตอรี่คู่ละ 85-90 บาท หลังจากนั้น ผู้ค้ารายย่อยที่เป็นแบบเดินขาย เข้ามาเลือกซื้อลอตเตอรี่คู่ละ 93-97 บาท และเมื่อถึงมือประชาชนราคาก็ถีบตัวสูงขึ้นตกอยู่ที่ใบละ 100-110 บาท ส่งผลให้มีการสร้างผลกำไรเป็นกอบเป็นกำให้ผู้ที่ได้รับผลประโยชน์ จนมีสัดส่วนสูงต่องวด งวดละ 980-1,281 ล้านบาท และหากคิดเป็นค่าเฉลี่ยทั้งปีที่มีการจำหน่ายกว่า 24 งวด จะเฉลี่ยอยู่ที่ 23,520-30,744 ล้านบาท ซึ่งเป็นวงเงินที่มีมูลค่าสูงมากที่วนเวียนอยู่ในระบบของลอตเตอรี่ ตัวเลข..สินค้าพิเศษ ไม่เพียงเท่านี้… ด้วยความที่ว่าลอตเตอรี่ถือเป็นสินค้าพิเศษ แตกต่างจากสินค้าอื่นโดยทั่วไป โดยเป็นสินค้าตัวเลขที่มีความต้องการเพียงไม่กี่ตัวเลขเท่านั้น ดังนั้นจึงกลายเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำไม? ใครต่อใครต้องการเป็นเจ้าของโควตาเพื่อรวบรวมจำนวนชุด จำนวนฉบับให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ผลิตภัณฑ์ผูกขาด ลอตเตอรี่ถือเป็นการพนันที่ถูกกฎหมายเพียงชนิดเดียวในประเทศไทยที่รัฐบาลอนุญาตให้เล่น ส่งผลให้เป็นผลิตภัณฑ์ผูกขาด โดยควบคุมตามพระราชบัญญัติสํานักงานสลากฯ พ.ศ. 2517 ส่งผลให้ประชาชนส่วนใหญ่จะเลือกซื้อลอตเตอรี่เป็นประจําเกือบทุกงวด เพราะต้องการเสี่ยงโชคและรับรางวัลก้อนใหญ่ ส่งผลให้มีราคาเฉลี่ยใบละ 100-110 บาท หากเป็นการซื้อลอตเตอรี่ที่ตรงกับวันสำคัญ หรือวัฒนธรรมประเพณี ในช่วงเทศกาลที่มีตัวเลขดังเข้ามาเกี่ยวข้องจะส่งผลให้ราคาลอตเตอรี่ขยับขึ้นสูงเฉลี่ยอยู่ที่ใบละ 130-140 บาทเลยทีเดียว ซึ่งรายได้จากการจําหน่ายลอตเตอรี่และการจัดสรรรายได้ต้องเป็นไปตามกฎหมาย แบ่งเป็น เงินรางวัล 60%, รายได้เข้าแผ่นดิน 28% ค่าใช้จ่ายในการบริหารงานและการจําหน่ายลอตเตอรี่ไม่เกินกว่า 12% รื้อโควตายากเกินแก้ แม้ขณะนี้ คสช. ได้ส่งสัญญาณที่ต้องรื้อระบบโควตาลอตเตอรี่ ถือเป็นหนทางเดียวที่สามารถเห็น “แสงสว่างในปลายอุโมงค์” ที่ต้องการปรับลดราคาลอตเตอรี่ให้กลับลงมาสู่ภาวะปกติได้ แต่ก็คงไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ เพราะตามหลักการแล้ว แม้ทุกวันนี้ คสช.ยังมีอำนาจเต็มที่จะดำเนินการปฏิรูปและพร้อมปัดฝุ่นที่ก่อตัวสะสมเป็นเวลานาน แต่หากย้อนมองกลุ่มที่ได้รับการจัดสรรโควตาลอตเตอรี่มาเป็นเวลานานหลายสิบปี ต้องบอกว่าผลประโยชน์ที่ผ่านมาลงตัว เปรียบเสมือน “มรดกตกทอดก้อนโต” หรืออาจจะเป็นสัมปทานที่ไม่มีวันหมดอายุ ถือเป็นเรื่องที่ยากพอควรที่จะจัดการเรื่องนี้ สำหรับภาพรวมของการออกสลาก 72 ล้านฉบับ แต่ละงวดแยกเป็นการออกลอตเตอรี่ ปกติงวดละ 50 ล้านฉบับ หรือคิดเป็น 500,000 เล่ม แบ่งเป็น บุคคลที่ได้รับโควตาเป็นรายย่อยส่วนกลาง 146,000 เล่ม, รายย่อยส่วนภูมิภาค ที่จัดสรรผ่านผู้ว่าราชการจังหวัดและคลังจังหวัด 190,000 เล่ม, นิติบุคคล 17,200 เล่ม, องค์กร มูลนิธิและสมาคม 135,000 เล่ม และมูลนิธิสำนักงานสลากฯ 10,200 เล่ม ขณะที่สลากการกุศลจะอยู่ที่ 22 ล้านฉบับ หรือคิดเป็น 220,000 เล่ม จัดสรรให้กับนิติบุคคล (บริษัท, ห้างหุ้นส่วนจำกัด) 117,000 เล่ม และสมาคมคนพิการ องค์กรการกุศลอีก 102,000 เล่ม ความพยายามของ คสช. ในการสร้างความเป็นธรรมสร้างความสุขให้กับบรรดาเซียนหวยทั้งหลายในครั้งนี้ ดูเหมือนว่าน่าจะเป็นเรื่องง่าย…เช่นเดียวกับหลาย ๆ เรื่องที่ คสช.ได้คืนความสุขให้คนไทยไปแล้ว แต่หากย้อนหลังกลับไปดูในเชิงปฏิบัติแล้วกลับกลายเป็นเรื่องยาก…ซึ่งคงต้องจับตาดูกันอย่างใกล้ชิดต่อไป!!. วุฒิชัย มั่งคั่ง

ขอขอบคุณแหล่งที่มา : ลุ้นคสช.สางปัญหาหวยแพง!

Posts related